ارز دیجیتال انواع مختلفی دارد. بر اساس کارایی هر کدام از ارزها، آن‌ها را در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌دهند. ما در این مقاله قصد داریم بر اساس حوزه فعالیت، ارزها را دسته‌بندی کرده و رایج‌ترین آن‌ها را معرفی کنیم. در حال حاضر سه دسته اصلی از رمز ارزها معرفی شده است. این سه دسته عبارتند از پول‌های دیجیتالی، رمز ارزهای پلتفرمی و رمز ارزهای مالی.
رمز ارزها دارای مزیت‌های و ویژگی‌های فوق العاده‌ای هستند و همین موضوع، محبوبیت آن‌ها را در چند سال اخیر تا حد بسیار زیادی افزایش داده است. از جمله مزیت‌های رمز ارزها، می‌توان به کاهش حداکثری هزینه‌ها، حذف واسطه‌ها، تأمین امنیت بسیار بالا، غیر ممکن بودن تقلب‌ها و ناشناس بودن هویت دو طرف معامله اشاره کرد. بیت کوین اولین رمز ارز معرفی شده به بازار است. پس از سال 2018 با افزایش قیمت ناگهانی آن مواجه شدیم تا جایی که آن را پادشاه رمز ارزها می‌خوانند. در ادامه رمز ارزهای دیگری هم وارد بازار شدند.
به طور کلی باید بدانید که ارزها دارای ویژگی‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند. استفاده از هر کدام از ارزها در جایگاه خود، انجام معاملات را راحت‌تر کرده است. براساس کارایی متفاوت ارزها، دسته‌بندی‌های مختلفی انجام شده است. در ادامه این دسته‌بندی‌ها را معرفی کرده و در رابطه با کارایی هر کدام از آن‌ها صحبت می‌کنیم.
ارزهای دیجیتال؛ دسته اول
اولین دسته از ارزها را به نام پول‌های دیجیتال نام‌گذاری می‌کنند. پول‌های دیجیتال عملکردی همانند پول‌های واقعی دارند. این پول‌ها قابلیت ذخیره و انتقال ارزش، قابلیت خرید، سرمایه‌گذاری و … را دارند. این نوع پول‌ها نسبت به پول‌های واقعی، مزیت‌های بیش‌تری را به دنبال دارند. همچنین این نوع از پول‌ها، ماهیت فیزیکی نداشته و انجام معاملات را بسیار آسان‌تر کرده‌اند. با استفاده از این ارزها دیگر نیازی به واسطه ها نیست. از دیگر برتری‌های این نوع ارزها، می‌توان به امنیت بسیار بالا، در امان ماندن از تورم و کاهش ارزش‌ها و … اشاره کرد. ارزهای دیجیتال با استفاده از انواع روش‌های استخراج ارزها، توسط ماینرها تولید می‌شوند.
از جمله ارزهایی که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند، می‌توان به لایت کوین LTC))، دوژ کوین (DOGE)، ورت کوین (VTC)، نانو (NANO) و بیت کوین (BTC) اشاره کرد. تمامی این ارزها به صورت غیرمتمرکز در بستر شبکه بلاک چین فعالیت می‌کنند. همان طور که پیش از این هم اشاره کردیم، BTC مهم‌ترین پول دیجیتالی است که توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو در ساال 2008 معرفی شده و در سال 2009 به بازار عرضه شد. BTC از سال 2018، طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است و در حال حاضر نیز بخش زیادی از سرمایه در بازار ارزها را به خود اختصاص داده است.
تمامی ارزهایی که در بالا بیان کردیم، رمز ارزهای پایه هستند. این ارزها در برابر هک شدن از امنیت بسیار بالایی برخورداراند. هویت افراد در این نوع تراکنش‌ها ناشناس است و اغلب آن‌ها از شبکه بلاک چین یا همتا به همتا P2P استفاده می‌کنند. پول‌های دیجیتالی نیز خود به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
بیت کوین
همان طور که توضیح دادیم، بیت کوین ها در واقع دارایی دیجیتالی هستند که در بستر شبکه بلاک چین فعالیت می‌کنند. این دارایی ارزشمند دیجیتالی مزیت‌های بسیار زیادی را به دنبال داشته است. از جمله مزیت‌های Bitcoin، می‌توان به شفاف بودن، دیجیتالی بودن، غیر متمرکز بودن آن، امنیت بالا، تضمین در انجام تراکنش‌ها، کارمزد کم و سرعت بالا اشاره کرد. Bitcoin نیز مانند هر ارز دیگری می‌تواند به عنوان فعالیت‌های قانونی و سالم استفاده شود و هم می‌توانند مورد استفاده خلافکاران یا حتی پولشویی قرار بگیرد.
به طور کلی باید بدانید که ارزهای دیجیتال و اکو سیستم Bitcoin روز به روز در حال رشد است. بسیاری از افراد معتقدند که در چندین سال آینده، رمز ارزها نقش بسیار مؤثری در زندگی افراد خواهد داشت. بنابراین بهتر است در مورد ارزها، به خصوص پادشاه رمز ارزها بیشتر بدانید و هر روز نیز اطلاعات خود را در این زمینه بروز کنید.
Bitcoin در ایران و خارج از ایران کاربردهای بسیار زیادی دارد، اما اصلی‌ترین و مهم‌ترین کاربردهای آن، عبارتند از:
- پرداخت با استفاده از Bitcoin
- سرمایه‌گذاری با استفاده از Bitcoin
- نقل و انتقال پول با استفاده از بیت کوین
تقسیم بندی پول های دیجیتالی
ارزهای دیجیتال امن: ناشناس بودن هویت دو طرف معامله از مهم‌ترین ویژگی ارزهای امن است. در واقع هویت افراد در هنگام انجام معامله، کاملاً نامشخص است و برای شناسایی کاربران و پیگیری معاملاتی که انجام داده‌اند، هیچ راهی وجود ندارد. از مهم‌ترین مزیت ارزهای امن این است که مالیاتی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. این مزیت برای انجام معاملاتی که در آن‌ها وجه‌ها در حجم زیادی جا به جا می‌شوند، بسیار به صرفه است.
از مهم‌ترین ارزهای دیجیتال امن، می‌توان به زی کش (Zcash)، فور (PHR)، مون رو (XMR)، زن کش ( ZEN) و نو کوین (Nav Coin) اشاره کرد. تمامی این ارزها بر پایه بلاک چین بوده و هر کدام از ویژگی‌ها و کارایی‌های خاصی در بازار رمزارزها برخورداراند.
ارزهای دیجیتال ثابت: StableCoinها دارای پشتوانه هستند. این پشتوانه‌ها می‌توانند دارایی‌هایی همانند ارزهای فیزیکی، طلا یا هر دارایی دیگری که بتوان آن‌ها را قیمت‌گذاری کرد، پوشش دهند. ارزهای ثابت از نوسانات قیمتی مصون هستند و به همین دلیل است که نسبت به ارزهای کاغذی موجود در بازار برتری دارند. شناخته شده‌ترین و مهم‌ترین ارز ثابت، تتر نام دارد.
ارزهای دیجیتال؛ دسته دوم
پلتفرم‌ها دسته‌ی دوم از ارزها هستند. این نوع پلتفرم‌ها در واقع یک نوع قرارداد هوشمندانه هستند و همچون پول‌های دیجیتالی بر پایه شبکه بلاک چین فعالیت می‌کنند. این ارزهای رمز پایه‌ای در واقع نرم افزارهایی هستند که می‌توانند در بستر شبکه بلاک چین، امکان انجام فعالیت‌های مختلفی را برای کاربران فراهم کنند. پلتفرم‌ها مزیت‌های بسیار زیادی را به دنبال دارند. برخی از این مزیت‌ها عبارتند از:
- یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها، حذف واسطه‌ها از معاملات است.
- به واسطه حذف واسطه‌ها، هزینه معاملات نیز تا حد بسیار زیادی کاهش یافته است.
- با استفاده از این پلتفرم‌ها، امکان ایجاد آپ‌های غیرمتمرکز همانند ICOها وجود دارد.
- به دلیل استفاده از کدهای دیجیتالی پیچیده، این قراردادهای هوشمند از امنیت بسیار بالایی برخورداراند.
- اتریوم، اولین و مهم‌ترین پلتفرم ایجاد شده در بازار رمز ارزهای دیجیتال است. در بخش بعدی به بررسی این پلتفرم می‌پردازیم.
اتریوم (ETH)
اتریوم، نسل دوم از رمز ارزها را تشکیل داده است. اتریوم بعد از بیت کوین به بازار رمز ارزها معرفی شد و طرفداران بسیار زیادی هم پیدا کرد. اتریوم نیز یک نوع ارز رمز پایه است که از آن در بستر بلاک چین استفاده می‌کنند. این رمز ارز به کاربران این امکان را می‌دهد که کلیه قراردادها را به شکل دیجیتالی و به کمک شبکه بلاک چین در قالب قراردادهای هوشمند انجام دهند. علاوه بر انتقال پول، این قراردادها می‌توانند امکان انتقال سایر دارایی‌های مالی را بدون نیاز به واسطه و به صورت غیرمتمرکز انجام دهند.
البته به غیر از اتریوم، پلتفرم‌های مهم و کاربردی دیگری هم در ادامه وارد بازار شدند. این پلتفرم‌ها امکانات متفاوتی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. برخی از این پلتفرم‌ها عبارتند از ای او آس (EOS)، کاردانو (ADA)، نئو (NEO) و … .
ارزهای دیجیتال؛ دسته سوم
بخش بزرگی از بازار ارزها را، ارزهای دیجیتال مالی تشکیل می‌دهد. این دسته به شکل ارزهای مختلف یا پلتفرم وجود دارند. ایجاد این نوع ارزها هدف‌های بسیار زیادی را به دنبال دارد. از مهم‌ترین آن‌ها، می‌توان به انجام انواع فعالیت‌های مالی به صورت دیجیتالی با کمترین هزینه ممکن و حذف واسطه‌ها اشاره کرد. انواع مختلفی از ارزهای مالی وجود دارند. هر کدام از آن‌ها، خدمات خاصی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. با وجود این خدمات، کاربران فعالیت‌های مالی خود را بسیار راحت‌تر انجام می‌دهند. ارزهای مالی به 6 دسته مهم تقسیم می‌شوند. در ادامه این 6 دسته را معرفی کرده و در رابطه با هر کدام توضیحاتی را ارائه می‌دهیم.
بیمه
به وسیله‌ی قراردادهای هوشمند، امکان بیمه کردن در شبکه بلاک چین به صورت غیر حضوری فراهم شده است. مهم‌ترین ارز دیجیتالی، بیمه بایت بال (GBYTE) نام دارد. این ارز در بستر بلاک چین، قراردادهای هوشمندی را در حوزه بیمه ارائه می‌دهد.
جذب سرمایه
ارزهای جذب سرمایه در واقع پلتفرم‌هایی هستند که با استفاده از شبکه بلاک چین، جذب سرمایه و پول را به صورت غیرمتمرکز ممکن می‌کنند. از مهم‌ترین ارزهای جذب سرمایه، می‌توان به کیک آی سی او (KICK) اشاره کرد.
قرض و وام
ارزهای دیجیتال قرض و وام، امکان اعطای وام در بستر بلاک چین به صورت غیر متمرکز و بدون واسطه را فراهم می‌کند. از مهم‌ترین ارزهای قرض و وام می‌توان به ریپیو کردیت نتورک (RCN) و ات لند (LEND) اشاره کرد.
صرافی ها
رایج‌ترین ابزار به منظور خرید و فروش رمز ارزها، ارزهای صرافی هستند. در واقع به پلتفرم‌هایی گفته می‌شود که در بستر بلاک چین به صورت آنلاین فعالیت می‌کنند. وظیفه خرید و فروش رمز ارزهای مختلف بر عهده این پلتفرم‌ها است. این پلتفرم‌ها را می‌توان در سه دسته ارزهای دیجیتالی صرافی غیر متمرکز، متمرکز و هم کنش‌پذیر تقسیم‌بندی کرد. هر کدام از این دسته‌ها، مزایا و معایب خاصی را به دنبال دارند.
ارز دیجیتالی پرداخت
ارزهای پرداخت در واقع پلتفرم‌هایی هستند که با هدف انجام تراکنش‌ها و معاملات به صورت غیرمتمرکز و آنلاین ایجاد شده‌اند. به وسیله‌ی این پلتفرم‌ها، انجام تمامی پرداخت‌ها با استفاده از کیف پول آن‌ها انجام شده و در این معاملات بین دو طرف معامله، هیچ واسطه‌ای وجود نخواهد داشت. همچنین باید بدانید که با استفاده از این پلتفرم‌ها، هزینه انجام معاملات به حداقل خواهد رسید.
پلتفرم‌های پرداخت انواع مختلفی دارند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: استلار لومنز (XLM)، اومیسگو (OMG)، ریکوئست نتورک (REQ) و ریپل (XRP). هر کدام از این پلتفرم‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به فردی بوده و در پرداخت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری
ارزهای سرمایه‌گذاری در بستر بلاک چین و به صورت غیر متمرکز فعالیت می‌کنند. هدف از ایجاد ارزهای سرمایه‌گذاری تسهیل در انجام معاملات و کاهش هزینه معاملات است. از دیگر اهداف ایجاد ارزهای سرمایه‌گذاری، می‌توان به بالا بردن امنیت ارزها و این نوع معاملات اشاره کرد. همچنین از مهم‌ترین ارزهای سرمایه‌گذاری، می‌توان به ایکونومی (ICN)، پالی مث (POLY) و کریپتو ۲۰ (C20) اشاره کرد.
کلام پایانی
در این نوشته در رابطه با انواع ارزهای دیجیتالی صحبت کردیم. دانستید که ارزها انواع مختلفی دارند و به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند. ارزهای پولی را معرفی کردیم و توضیح دادیم که عملکرد آن‌ها همانند پول‌های واقعی است. همچنین توضیح دادیم که انتقال، ذخیره ارزش و به طور کلی انجام معاملات را بر عهده دارند. در مقاله، به طور کامل در رابطه با پول‌های دیجیتال و انواع آن‌ها صحبت کردیم.
در ادامه ارزهای مالی را معرفی کردیم و توضیح دادیم که این نو ارزها در بستر بلاک چین فعالیت می‌کنند و مهم‌ترین هدف از ایجاد آن‌ها تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری‌های مالی و حذف واسطه‌ها در انجام معاملات است. در متن مقاله، به تعریف جامعی از ارزهای مالی و انواع آن‌ها پرداختیم.
در نهایت لازم است نکته‌ای را یادآور شویم. در صورتی که قصد داشته باشید در انجام معاملات، نوع ارز دیجیتال را مشخص کنید، لازم است در رابطه با هر کدام از آن‌ها اطلاعات کاملی داشته باشید. داشتن دانش و تسلط کافی بر روی این موضوع، می‌تواند در پیش بینی روند بازار و جلوگیری از انتخاب‌های اشتباه و زیان‌های مالی، بسیار مؤثر باشد.
